Pozycja prawna sekretarza gminy
Według przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2008 r. nawiązanie stosunku pracy z sekretarzem następowało na podstawie powołania. Ustawa o pracownikach samorządowych z 21 listopada 2008 r., która obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. nie przewiduje już powołania jako podstawy nawiązania stosunku pracy z sekretarzem. Stanowisko to w nowym stanie prawnym mieści się w grupie tzw. pozostałych pracowników samorządowych, dla których podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę (art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o pracownikach samorządowych).
Wymagane kwalifikacje. Od 1 stycznia 2009 r. obowiązują także jednolite dla wszystkich szczebli samorządu wymogi kwalifikacyjne dla stanowiska sekretarza. Przewidują one, że na stanowisku sekretarza może być zatrudniona osoba posiadająca:
- wykształcenie wyższe,
- co najmniej 4-letni staż pracy na stanowisku urzędniczym w jednostkach samorządowych, w tym
- co najmniej 2-letni staż pracy na kierowniczym stanowisku urzędniczym w jednostkach samorządowych albo w innych jednostkach sektora finansów publicznych.
Zatrudnianie i zwalnianie sekretarza należy do kompetencji wójta, którym sekretarz podlega bezpośrednio.
Biorąc pod uwagę wymóg wcześniejszego, co najmniej 4-letniego zatrudnienia sekretarza na stanowisku urzędniczym, należy uznać, że podstawą jego zatrudnienia jest umowa o pracę na czas nieokreślony.
Sekretarze, którzy 1 stycznia 2009 r. nie spełniali warunków dotyczących 4-letniego stażu na stanowisku urzędniczym (w tym 2-letniego na stanowisku kierowniczym), nadal mogą być zatrudnieni na dotychczasowych stanowiskach.
W kwestii zakresu obowiązków, zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych, sekretarz gminy ma wykonywać w stosunku do wójta czynności bieżące dotyczące jego stosunku pracy niezwiązane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy (te wykonuje przewodniczący rady gminy), jeżeli nie ma w urzędzie wyznaczonej przez wójta osoby zastępującej wójta lub osoba taka – choć wyznaczona – jest nieobecna lub nie może wykonywać obowiązków.
Ponadto w myśl ww. ustawy wójt może upoważnić sekretarza do wykonywania w jego imieniu zadań, w szczególności z zakresu zapewnienia właściwej organizacji pracy urzędu oraz realizowania polityki zarządzania zasobami ludzkimi. Sekretarz może więc pełnić funkcję swego rodzaju dyrektora generalnego urzędu. Dlatego też jego stanowisko ma charakter samodzielny, podlega bowiem bezpośrednio i wyłącznie kierownikowi urzędu (w praktyce wójtowi). Stanowisko to ma charakter apolityczny, zgodnie bowiem z art. 5 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych sekretarz nie ma prawa tworzenia partii politycznych ani przynależności do nich. Złamanie tego zakazu naraża go na odpowiedzialność porządkową, albo nawet na utratę stanowiska (jest to niewątpliwa przesłanka do wypowiedzenia umowy o pracę).
Wyjątki z tekstu pochodzą z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych