| 1. | Położenie obiektu: | Jaworze Dolne, ul. Pałacowa 1 |
| 2. | Rodzaj obiektu: | kolumna kanelowana upamiętniająca drogą właścicielowi pałacu osobę |
| 3. | Treść napisu: | dziś już nie istniejącego /chyba zamalowanego/ w tłumaczeniu z języka łacińskiego /przed kilku laty/: „Dla upamiętnienia osób drogich Arnoldowi – wolnemu baronowi de Saint Genois – dowódcy wojsk królewskich i legionów: Julii wywodzącej się z rodu Laschowskich i jej jedynemu synowi – Filipowi – w imię uczuć rodzinnych”. |
| 4. | Data powstania obiektu, autor, fundator: | 1818 r. fundatorem był prawdopodobnie wlaściciel pałacu. Ponieważ jednak w chwili wykonania kolumny już nie żył, należy domniemywać, że zlecił wykonanie budowli w testamencie lub w inny sposób któremuś z członków rodziny. Wiadomość zdobyta w lipcu 2002 r. – wprawdzie nie udokumentowana (z ustnych przekazów), ale całkowicie prawdopodobna. Austriacki Ród Saint-Genois miał również francuskich krewnych. Imię „Arnold” powtarzało się w tej rodzinie wielokrotnie. Po upadku wojny napoleońskiej wdowa po tutejszym baronie Arnoldzie – Julia von Laschovsky – przygarnęła podobno (może nawet rannego), francuskiego bezdomnego krewnego, który tu znalazł swój dom. Po jej śmierci w 1817 r., tenże weteran wojny napoleońskiej z wdzięczności zadedykował jej te słowa na niniejszej kolumnie. To domniemanie wyjaśnia w pełni ten zagadkowy napis na tym postumencie. |
| 5. | Ocena stanu utrzymania obiektu: | kolumna jest zaniedbana. Miejsce w którym stoi, sprawia wrażenie opuszczonego, zarośniętego. Konserwacja niezbędna. |
| 6. | Rodzaj materiału, wymiary obiektu: | kamień obiekt mierzy 3 m cokół ma wymiary 1,35 x 1,35 m podstawa kolumny /bez cokołu/ ma 0,82 m wysokości |
| 7. | Patronat społeczny administracyjny: | Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy |
| 8. | Literatura: | artykuł w miejscowej gazecie „Echo Jaworza” |
| 9. | Dane historyczne dotyczące obiektu: | Historia rodziny hrabiów Saint-Genois /w początkach swojego rodu będących baronami/ kryje w sobie wiele tajemnic. Ród to był znamienity, jak wynika chociażby z kilku wpisów znajdujących się w miejscowych księgach metrykalnych. |
| 10. | Lokalizacja: | Park pałacowy – południowo-wschodnia strona w skosie w bliskości Kościoła Rzymskokatolickiego w Jaworzu |
| 11. | Uwagi dodatkowe: | Na kapitelu kolumny była kamienna rzeźba napoleońskiego kapelusza ozdobionego stalowym wieńcem laurowym. Przetrwała dwie wojny i długo po wojnie zdobiła tę kolumnę. Niestety znalazł się ktoś, komu to przeszkadzało. |
Informacje na temat pomnika zaczerpnięto z albumu „Miejsca pamięci w Gminie Jaworze na Pogórzu Śląskim” – karta ewidencyjna miejsca pamięci na terenie gminy Jaworze założona w dniu 15 czerwca 1999 r.