Zbliżające się 100-lecie Ligi Morskiej i Rzecznej (01.10.1918) stało się okazją do przygotowania i prezentowania w całym kraju okolicznościowej wystawy. Na kilkunastu planszach umieszczono dokumenty, zdjęcia wydarzeń i osób ich tworzących, publikacje, historyczne i współczesne znaczki oraz odznaczenia Ligowe pokazujące dzieje tej społecznej organizacji. Można się z nich dowiedzieć o celach i sposobach w jaki towarzyszyła i służyła odradzającej się po latach niewoli Polsce, o działaczach zmagających się z totalitarnymi ustrojami oraz o bieżącej pracy wśród społeczeństwa, szczególnie wśród dzieci i młodzieży na rzecz budowania świadomości morskiej, zawartej w przesłaniu ks. Stanisława Staszica – „Trzymajmy się morza”.
Na zdjęciu od lewej: Edward Szpoczek (prezes Oddziału Bielskiego LMiR), kpt. ż.w. Jerzy Ryrych (radny Rady Gminy Jaworze), dr Elżbieta Marszałek (wiceprezes Zarządu Głównego LMiR), kpt. ż.w. dr inż. Andrzej Królikowski (prezes Zarządu Głównego LMiR), Mieczysław Brzezicki (przewodniczący Rady Gminy Jaworze), Anna Skotnicka-Nędzka (wicewójt Gminy Jaworze), dr Radosław G. Ostałkiewicz (wójt Gminy Jaworze) i kpt. ż.w. Zdzisław Bylok (wójt Gminy Jaworze w latach 2002-2014).
Uroczyste otwarcie wystawy nastąpiło w listopadzie 2016 r. w Bibliotece Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. Od tego czasu odwiedziła już kilka miejscowości, by 01.09.2017 dotrzeć do Jaworza. W sali sesyjnej budynku „Pod Goruszką” kpt. ż.w. Jerzy Ryrych i Andrzej Stąsiek zainstalowali ją i udostępnili mieszkańcom gminy i okolic. W jaworzańskiej premierze wzięli udział członkowie LMiR Okręgu Bielskiego, prezes kpt. ż.w. dr inż Andrzej Królikowski z Gdańska, wiceprezes dr Elżbieta Marszałek ze Szczecina, władze gminy – wójt dr Radosław G. Ostałkiewicz i przewodniczący Rady Gminy Jaworze Mieczysław Brzezicki – będący patronami wystawy, były wójt gminy Jaworze kpt. ż.w. Zdzisław Bylok, dyrektorzy szkół – w tym obecna dyrektor Gimnazjum Barbara Szermańska oraz Krystyna Szczypka, która ligowe zmagania rozpoczynała, a także członkowie lokalnych stowarzyszeń itp.
Prezes A. Królikowski omówił na tle wystawy historię Ligi, zaś E. Marszałek na tle trofeów zdobytych przez Szkolne Koła z Jaworza, Jasienicy, Bielska-Białej i Łodygowic w różnych konkursach, rejsach i zlotach, pokazała pracę dydaktyczną i wychowawczą, jaką wykonują opiekunowie i uczniowie. Prezes Okręgu Edward Szpoczek wzywał do budowy jeszcze bliższych więzi Podbeskidzia z Bałtykiem, które trwają od lat 30-tych XX w. , ponieważ góry i morze to jedna wielka rodzina połączona ze sobą strumykami i rzekami. Zaproponował, by wystawa w mniejszym formacie trafiła do wszystkich szkół w Okręgu i stała się materiałem poglądowym do przeprowadzenia lekcji historii dla uczniów i dorosłych. Poprosił też A. Królikowskiego o uhonorowanie Renaty Piórkowskiej, opiekunki Szkolnego Koła w Drogomyślu „Krzyżem – Pro Mari Nostro”, oraz najbardziej aktywnych ligowców medalami – „Liga Morska i Rzeczna – Zasłużonym”. Otrzymali je:
- brązowy:
- Małgorzata Barutowicz,
- Bartosz Czader;
- srebrny:
- Andrzej Borgieł, który reaktywował Ligę w 1981 w Czechowicach-Dziedzicach;
- złoty:
- Piotr Wysocki, redaktor naczelny „Kroniki Beskidzkiej”, który reaktywował Ligę w 1981 r. w Bielsku – Białej, był jej pierwszym prezesem i delegatem na zjazd krajowy oraz otwiera dla niej łamy tygodnika,
- Radosław G. Ostałkiewicz – wójt gminy Jaworze,
- Iwona Kominek,
- Krystyna Szczypka,
- Barbara Szermańska,
- Jerzy Ryrych,
- Andrzej Stąsiek.
Dnia trzeciego września podczas Mszy św. Prezes A. Królikowski wręczył na ręce proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej w Jaworzu ks. Stanisława Filapka Złoty Medal dla parafii Opatrzności Bożej w Jaworzu oraz podczas Nabożeństwa Niedzielnego Medal dla Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworzu na ręce ks. Andrzeja Krzykowskiego. W swoim wystąpieniu Prezes przybliżył uczestnikom liturgii dzieje LMiR. Podkreślił aspekt edukacyjny i wychowawczy obecnej działalności Ligi w Jaworzu i całym Podbeskidziu. Podziękował rodzicom za troskę o ich najważniejszy „plon”, jakim są dzieci i zachęcił do współpracy z Ligą w szkołach i w Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu.
Ponadto obdarował obrazami – „Dar Pomorza” jaworzańskich jubilatów: 26-letnią Gminę, 20-letnie Szkolne Koło LMiR w Gimnazjum nr 1 oraz samo Muzeum. W zamian goście znad morza otrzymali od Wójta „Ćwierćwiecznik Gminy Jaworze – 1991-2016” i okolicznościowe medale.
Tekst: Edward Szpoczek